Urbs Roma II. Aisialekuak

Honako hauek ziren erromatarren aisialeku nagusiak. Errepublikaren garaian, genero zakar eta ez-gomendagarri irizten zioten antzerkiari, eta K. o. I. mendera arte ez zuen berezko eraikinik izan.

Ikusi nahi duzu antzinako Erroma 3-D-n?


Teatroa

Erromatarrek grekoen eredua aplikatu zuten antzerkien eraikuntzarako aldaketa txiki batzuekin soilik, haien ohituretara egokitzeko. Altura hartzeko, arkua eta kanoi gangak erabili zituzten horrela mailen azpiko galeria eta irteerak sortuz. Teatrora bide ematen zuten irteerei Vomitoria deitzen zitzaien. Scenaren atzean teloi moduko hiru gorputz arkitrabatu eraikitzen zituzten ditu eta ikusgarriak dira.

Era formalean, aldaketa handiena zen orchestraren egitura. Antzerki grekoan zirkularra zen, eta antzezleen agertokia zen bitartean, erromatarrean erdizirkularra zen eta Senatuaren partehartzaileak kokatzeko lekua zen..

Tradizioz, antzerkiak egurrezkoak ziren. Dirudienez, ordea, ez ziren arraroak ondorapenak eta bestelako ezbeharrak gertatzea, eta beharbada horregatik, K. a. I. mendetik aurrera, hormigoiez eraikitzen hasi ziren. Marcelo Antzokia izan zen, beharbada, Erroman eraiki zen hoberena.

Erromatarren inperioaren handitasunaren isla dira teatroak. Izan ere, hiriek, garrantziaren araberako antzerkia eraikitzen zuten. Batzuetan, Erromatik kanpoko probintzien antzokiak, hiriarenak baino garrantzitsuagoak izatera iritsi ziren.

Gure penintsulan kontserbatzen den antzoki garrantzitsuena K. a. 18 urtean eraiki zen, eta ezin da Meridakoa besterik izan. Emerita Augusta Agriparen aroan eraiki baldin bazen ere, berreraikia izan behar zen Trajanoren garaian. Inperio Erromatarreko ederrenetakoa dela ere esan izan da.


Aipagarriak dira, era berean, beste antzoki batzuk. Turkian, Efeso edo Aspendos bezalako antzoki ederrak daude; Libian, Sabratakoa... ez dira adibide batzuk baino, 200 tenpluen artean aukeratuak.

Anfiteatroa

Koliseoa edo Anfiteatro Flaviarra, Erroma

Erromatarren asmaketa izan zen hau bi teatro elkartzean sorturikoa. Oinplano eliptikoaeta hondarraren azpialdean zerbitzu ezberdinetarako aretoak aurkitzen dira. Arranpa eta eskailerez komunikatzen ziren harmailak korridoreekin. Honek gune ia zirkularra zuen erdian (arena) eta honen azpian zenbait gela egiten zituzten (carceres). Anfiteatro batzuetako arena urez bete zitezkeen eta bertan itsasontzien batailak egiten zituzten (naumaquiae). Azpimarratzekoak dira anfiteatroen bikaintasuna, funtzionalitatea kanpoaldeko hormaren antolaketa berezko astuntasuna arindu eta dinamizatuz. Azken batean, teatroak zituen ezaugarri berdinak zituen, arkuek ahalbidetzen zuen barne espazioa hain zuzen.

Gladiadoreen arteko borrokak, hastapenetan, zentzu erlijiosoa zuten, eta zenbait hileten ostean ospatzen ziren, borroka haiek ez ziren Erroman ezarri K. a. 264 urtea arte, eta laster bihurtu ziren ikuskizun nazionala. Hasieran, borrokek foro edo plaza publikoetan egiten ziren, eta jendea kokatzeko egurrezko gradak egin ohi zituzten.

Anfiteatroa da, beharbada, Erromatar eraikuntzaren eraikuntzarik berezkoena. Bertan, esan bezala, gladiadore borrokak egiten ziren, eta baita naumachiak edo itsas borrokak.

Erroman, Vespasianok eman zuen agindua Inperio osoko anfiteatro garrantzitsuena altxatzeko: Flavio edo Koliseo anfiteatroa. Esan bezala, Vespasianok hasi zuen 70 urtean, Titok jarraitu zuen, eta 82an Domizianok amaiera eman zion. Koliseo izenez da ezaguna alboan zuen Neronen estatua handiagatik



Entzun nahi duzu Corneliaren bizitza latinez? Egin klik hemen